Μεσήλιξ: Το Νόημα της Ζωής

– Tα λεφτά δε φέρνουν την ευτυχία

– Kαι ποιός τη φέρνει;

– Α, μέχρι εκεί ξέρω.

(Κυρία Δελαφράγκα)

=====================================

Η αναζήτηση του νοήματος της ζωής αποτελεί μάλλον προνόμιο της μέσης ηλικίας. Πιο νέος, όλα αυτά σου φαίνονται μάλλον γραφικά, η στόχευση επικεντρώνεται περισσότερο στη βιωματική αναζήτηση και απόλαυση παρά στις θεωρητικές περιπλανήσεις. Πιο γέρος – αν τελικά είσαι τόσο τυχερός ώστε να φτάσεις πιο γέρος – συνήθως θεωρείς ότι το νόημα της ζωής είναι το άθροισμα των αξιομνημόνευτων στιγμών σου, τις οποίες αναμασάς σε κάθε ευκαιρία στα οικογενειακά τραπέζια, μπουκωμένος γαρδούμπα, ψωμί σικάλεως και καταστροφικές συμβουλές προς τους νεώτερους.

Στη μέση ηλικία όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς. Δεν είσαι τόσο νέος ώστε όλα να μοιάζουν – και να είναι – δυνατά, ούτε τόσο γέρος ώστε οποιαδήποτε αλλαγή να μοιάζει – και να είναι – απίθανη. Από την άλλη, υπάρχει και χρόνος για φιλοσοφική ενατένιση. Δεν ξέρω αν η φιλοσοφία είναι η τέχνη των δυστυχισμένων, είναι όμως σίγουρα αγαπημένο σπόρ των μεσηλίκων. Αν φυσικά τους έχει απομείνει λίγο μυαλό στη θέση του και δεν τους έχει κερδίσει ο σεξουαλικός παλιμπαιδισμός ή το τζόκινγκ.

Γιατί, σε αυτή την ηλικία, έχουμε κι αυτά να αντιμετωπίσουμε. Όψιμοι μαραθωνοδρόμοι 55 ετών, ακούς ξαφνικά, έτρεξε ο άλλος σύμφωνα με το app τα 21 χιλιόμετρα σε δύο ώρες και 25 λεπτά, ούτε μας λέει πού πήγε, ούτε γιατί δεν πήρε το αυτοκίνητο ή το μετρό, τον βλέπεις στη φωτογραφία με αριθμό στη μπλούζα και κοντοβράκι, ένα ρημάδι, να τρέχει ο ίδρωτας στο αδειανό από τρίχες μέτωπο, αναψοκοκκινισμένος και αναμαλλιασμένος σαν τον Σάκη τον Υδραυλικό μόλις του έχει κάνει στριπτίζ η Κωνσταντίνα Μιχαήλ αλλά χωρίς την Κωνσταντίνα Μιχαήλ, τα μπουτάκια να ασφυκτιούν στο μαύρο νανοβιονικό κολάν, κρατάει ένα παγούρι πράσινο φωσφοριζέ, λες και θα πάει σχολική εκδρομή στο Λιόπεσι, έλεος παιδιά, λίγη αξιοπρέπεια δεν βλάπτει.

Άσε που διαβάζεις μετά στα σάιτς, θρίαμβος ο κλασσικός μαραθώνιος, η μεγάλη γιορτή της Αθήνας, 2 ηλικιωμένοι απόθαναν, 22 μεσήλικες κατέρρευσαν, 18 διακομίστηκαν στο νοσοκομείο, 4 χαροπαλεύουν στην εντατική, 3 πέθαναν αργότερα από το κακό τους που δεν τερμάτισαν, 12 έπαθαν ανακοπή στο αυτοκίνητο κολλημένοι στην κίνηση, αυτό παιδιά δεν είναι γιορτή, μακελειό είναι, καλύτερα να παίρναμε ο καθένας από ένα αυτοκίνητο και να παίζαμε στη Μεσογείων συγκρουόμενα, λιγότερες απώλειες θα είχαμε. Αυτό δεν είναι το νόημα της ζωής, παιδιά, αυτό είναι ραντεβού με το θάνατο και η χαρά του γιατρού. (Όπως έλεγε κι ο αγαπημένος μου ντόκτορ «Είστε πραγματικά πολύ πολύ άρρωστος. Μου αρέσει αυτό σε έναν ασθενή».)

Άρα λοιπόν, ποιο είναι το νόημα της ζωής? Μήπως είναι όλα εκείνα τα όνειρα που κάναμε μικροί? Εγώ μικρός, σας τα έχω πει, ποτέ δεν κρύφτηκα, ήθελα να γίνω διοδιάς. Πίστευα ακράδαντα ότι μπορείς να στήσεις το διοδιάκι σου όπου γουστάρεις, και να λες, ρίξε μπάρμπα 2 ευρώ, αλλιώς τη γουρνοπούλα στο Ζευγολατιό ξέχνα την. Και ό,τι μάζευες δικό σου. Τσεπούμπα. Αυτό ήταν το όνειρό μου. Στο κουτάκι μου, με την τηλεορασούλα μου, με τις μουσικάρες μου και να κόβω μονάδα από τα διερχόμενα. Αλλά δεν τα κατάφερα. Δεν βρήκα και υποστήριξη από την οικογένεια, δεν ευνόησε και γενικότερα το περιβάλλον, βλέπεις στο Ζευγολατιό σε κατευθύνουν υποχρεωτικά προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, πάρε σου λένε ένα χαρτί και μετά κάνε ότι θέλεις, χαζός εσύ, τσιμπάς, το παίρνεις, πάρε κι ένα μεταπτυχιακό, ποτέ δεν ξέρεις, λες δε βαριέσαι, ας το πάρω κι αυτό, τελείωσε και το στρατιωτικό σου και βλέπεις μετά, με αυτά και με αυτά ξεθωριάζει το όνειρο, χάνεσαι στις σπουδές, βλέπεις το δέντρο και χάνεις το διόδιο.

Χθές, περνώντας από τα διόδια της Αττικής Οδού, με εξυπηρέτησε μια κυριούλα φουριόζα, καλημέρα – καλημέρα, έδωσα πεντάευρο και μου κάρφωσε στο χέρι τα ρέστα, ενοχλημένη, βιαστική, για να προλάβει να φάει το εκλέρ που είχε δίπλα της, πριν έρθει το επόμενο αυτοκίνητο.

Όχι, τα διόδια δεν είναι το νόημα της ζωής.

Μήπως όμως είναι τα εκλέρ?, αναρωτήθηκα.

Ένιωσα ένα μούδιασμα στο στόμα και τους σιελογόνους αδένες να ξεκινούν τον μικρό οργασμό τους. Όχι, βλάκα. Τα εκλέρ δεν είναι το νόημα της ζωής, τα εκλέρ, βλάκα, είναι το όπιο του χονδρού, όλοι το ξέρουν αυτό.

Τότε το νόημα της ζωής μπορεί να κρύβεται στον έρωτα. Α, now we’re talking, που λένε και στο Ξυλόκαστρο. Γιατί όπως λέει κι ο ποιητής, ο έρως αποτελεί την μεγαλύτερη ύβρι απέναντι στους Θεούς. Ο ερωτευμένος αισθάνεται ισόθεος, ένας μεγάλος, ελεύθερος βασιλιάς, στο μικρό, υπέροχο, περίκλειστο σύμπαν του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα?

Γιατί εδώ έχουμε άλλα προβλήματα. Αν ο Αντώνης είναι έτοιμος να παραδοθεί στην παραζάλη του έρωτα και στις φρενήρεις προσταγές του, ο μικρός Αντωνάκης δε φαίνεται πάντα και τόσο πρόθυμος να ακολουθήσει. Στην πραγματικότητα, στη μέση ηλικία συνειδητοποιείς ότι η περιοχή ανάμεσα στα πόδια σου έχει λίγο πολύ ανακυρηχθεί ως ημι-αυτόνομη περιοχή, κάτι σαν το Κοσσυφοπέδιο ένα πράγμα. Ο Αντώνης μπορεί να έχει μεν την υψηλή εποπτεία, αλλά για την έγερση της σημαίας αποφασίζει ο Αντωνάκης. Και εκεί που ο Αντώνης έχει επιτέλους πλαγιάσει με το αντικείμενο του πόθου του, εκεί που ο Αντώνης φλέγεται από την επιθυμία, έτοιμος να δρέψει τους καρπούς του έρωτα, άξαφνα ο Αντωνάκης κάνει τον Αλέκο, αδιάφορος, σαν να βλέπει την Μαρίκα την ψιλικατζού στο Δερβένι να του λέει ότι δεν έχει ρέστα από πενηντάρικο. Ο Αντώνης προσπαθεί να τον πάρει με το καλό, «σήκω Αντωνάκη μου, σήκω αγόρι μου, σήκω θηρίο μου ανήμερο», ο Αντωνάκης στο γκιώνη του, κοιμάται νυσταγμένος στο δάσος του, ο Αντώνης φυσά και ξεφυσά, «μισό λεπτό αγαπούλα, να πάω μια τουαλέτα» – κάτι σαν το «θα τα πούμε στο σπίτι» που έλεγε η μάνα μου – πάει ο Αντώνης στο βεσέ, πάει κι ο Αντωνάκης, του τα λέει ένα χεράκι του Αντωνάκη, «βρε δε ντρέπεσαι, βρε πώς τολμάς, ρεζίλι με έκανες, τώρα που θα πάμε πάλι μέσα μην τολμήσεις και δε σηκωθείς, πάντα σηκωνόμαστε μπροστά σε μια κυρία, αλίμονό σου αν ξαναρχίσεις τις κόγκξες», μούγκα ο Αντωνάκης, «αυτό που σου λέω εγώ, μην αρχίσεις πάλι τα καμώματα κάηκες», αρχίζει και εκνευρίζεται ο Αντωνάκης, «αλλά τίποτα δεν εχτιμάς, όλα εγώ να τα κάνω, βρε στο πιάτο στις φέρνω», κρανίο ο Αντωνάκης, αμολάει ένα κατούρημα ξεγυρισμένο, σου λέει ο Αντώνης «παίρνει δυνάμεις το παιδί για να αποδώσει», βγαίνει ο Αντώνης με τον Αντωνάκη από το βεσέ, μιλημένα-ξηγημένα, και εκεί που πλησιάζει καμαρωτός καμαρωτός το κρεβάτι, ένας λιπόσαρκος Απόλλωνας με σλόγγι, τσούπ, αμολάει ο Αντωνάκης δυο κατρούλες περιποιημένες και εκδικητικές στο λευκό το σώβρακο, πάει ο έρωτας, πάει το όνειρο, πάει το νόημα της ζωής, κατούρα τα.

Μήπως τελικά να το πιάναμε αλλιώς. Μήπως τελικά το νόημα της ζωής είναι τα παιδιά μας? Κι εδώ όμως υπάρχουν θεματάκια. Αν το νόημα της δικής μας ζωής είναι τα παιδιά μας, το νόημα της δικής τους ζωής, ποιό θα είναι? Τα δικά τους παιδιά? Πάει μακριά η βαλίτσα, αγάπες μου, άσε που ελλοχεύει κι ένας κίνδυνος εδώ. Αν νοηματοδοτήσεις την προσωπική σου ζωή μέσω της ζωής των παιδιών σου, μάλλον προσθέτεις ένα δυσθεώρητο βάρος στους ώμους τους. Κι όσο και αν οι προθέσεις είναι αγνές – που αυτό μόνο του δε λέει κάτι, άλλωστε τα χειρότερα επακόλουθα έχουν ξεκινήσει από καλές προθέσεις – το αποτέλεσμα πιθανότατα θα είναι απογοητευτικό. Στην προσπάθεια να ομορφύνεις τη δική σου ζωή, μάλλον θα μουτζουρώνεις τη δική τους. Όπως αυτό που λέει ο Χριστιανόπουλος. Σαν να στολίζεις τον ουρανό, με έναν φιόγκο.

Και ενώ παραπαίω μεταξύ φιλοσοφίας και αυτοκριτικής, νάσου στα πόδια μου να τεντώνεται και να μου χαμογελά ο Αζόρ. Και κάπου εκεί χάνεις τη μπάλα. Αυτός ο γούνινος μπελάς, το άλλογο ον, ενώ έχει εμπεδώσει πλήρως την πεμπτουσία της ζωής – να αγαπάς, να κοιμάσαι, να χουζουρεύεις να κάνεις σεξ, να παίζεις και να χαίρεσαι με την ψυχή σου,  του είναι αδύνατον να κάνει τα πιο απλά, όπως το να ανοίξει μόνος του το ψυγείο ή να τηγανίσει ένα λαχταριστό λουκάνικο. Κι από την άλλη εγώ, ο Χόμο Σάπιενς, ο βασιλεύς των ζώων, μπορώ χαλάρα να σου ανοίξω το κελβινέιτορ και να σου μαστορέψω παστίτσιο, αλλά από νόημα της ζωής μαύρα μεσάνυχτα και ούτε κουβέντα.

Γράφει κάπου ο Χαράρι «Πριν από μόλις έξι εκατομμύρια χρόνια, μια συγκεκριμένη πιθηκίνα έκανε δύο κόρες. Η μια, έγινε η πρόγονη του χιμπατζή. Η άλλη, ήταν η γιαγιά μας.»

Γιαγιά, μας έκαψες.

Υ.Γ. 1. Η ζωγραφιά από τον αδερφό Γιοκούς:

Το Νόημα της Ζωής – Παραθεριστικός Συνεταιρισμός Υπαλλήλων Ταμείου Αρωγής Υπαλλήλων Παραθεριστικών Συνεταιρισμών Αττικής, κάπου στην Αττική, σε πευκόφυτη δασική έκταση. Παστέλ και ακρυλικά στο μπλοκ της Βιρμανίας.

Υ.Γ. 2. Μουσική Υπόκρουσις: Σκοτεινό μου Μυαλό – Π. Μουζουράκης / Λάκης με τα Ψηλά Ρεβέρ